توریسم یا گردشگر
گردشگر یا توریست کیست؟
گردشگر یا توریست به کسی گفته می‌شود که صرف‌نظر از کنجکاوی به قصد تفنن و تفریح و برای خشنودی خود و لذت بردن مسافرت می‌کند. به عبارتی دیگر توریست، فردی است که بیش از یک روز و کمتر از یک سال در محلی غیر از زیستگاه دائمی خود بماند. این فرد با نیت کار، تفریح و یا لذت بردن از محیط پیرامون از محل زندگی دائم خود دور شده و برای مدتی که می‌تواند بین یک روز تا یک سال باشد در محل دیگری می‌ماند.
بر اساس تعریف بین‌المللی، توریست کسی است که به‌منظور تفریح، بازدید از نقاط دیدنی، معالجه، تجارت، ورزش و زیارت به کشور دیگری سفر کند، مشروط بر این‌که مدت اقامت او از 24 ساعت کمتر و از 6 ماه بیشتر نباشد و سفر او در فاصله‌ای کمتر از 70 کیلومتر انجام نگیرد.
سازمان جهانی جهانگردی نیز گردشگر را این‌گونه تعریف نموده است: گردشگر، کسی که حداقل یک شب در یک اقامتگاه عمومی یا خصوصی در محل مورد بازدید، به سر برد.
توریسم، واژه‌ای فرانسوی است که از ریشه‌ی تور گرفته‌شده است. این کلمه متشکل از دو بخش «تور» (Tour) به معنای حرکت دورانی، عمل پیمودن، طی کردن، سیر کردن و گردش نمودن یعنی سفر، سیاحت، مسافرت یا گردش کردن و «ایسم» (Ism) که پسوندی به معنای مکتب با طرز تفکری خاص است.
در فرهنگ اکسفورد توریسم به معانی مختلفی دارد. از جمله: سفر کوتاه و گذر کردن از جایی و یا تجارت تهیه‌ی خدمات و پذیرایی برای مردمانی که از یک مکان دیدن می‌کنند و فرهنگ و بستر آن، همچنین مسافرتی که به‌منظور تجارت، لذت و یادگیری صورت گیرد و به نقطه شروع بازگردد.
اصطلاح «توریست» (Tourist) از قرن نوزدهم معمول شده است. در آن زمان اشراف‌زادگان فرانسه می‌بایست برای تکمیل تحصیلات و کسب تجربه‌های لازم زندگی، اقدام به مسافرت می‌نمودند. این جوانان در آن زمان توریست نامیده می‌شدند و بعدها در فرانسه این اصطلاح در مورد کسانی به کار می‌رفت که برای سرگرمی، وقت‌گذرانی و گردش به فرانسه سفر می‌کردند و بعدا با تعمیم بیشتر به کسانی اطلاق می‌شد که اصولا به این منظور به سفر می‌رفتند. کم‌کم کلمه‌ی توریست به بعضی زبان‌های دیگر نیز وارد شد و از آن واژه‌ی توریسم (Tourism) به وجود آمد. از همان زمان گردشگری و توریست به بعضی از مسافرت‌ها و مسافرینی گفته می‌شود که هدف آن‌ها استراحت و گردش و سرگرمی و آشنایی با مردم بود و نه کسب درآمد و اشتغال به کار.
گردشگری مجموعه‌ی تعامل‌هایی است که در فرایند جذب و میهمان‌داری، بین توریست‌ها، سازمان‌های مسافرتی، دولت‌های مبدا، دولت‌های میزبان و مردم محلی برقرار می‌شود.
به عبارت دیگر می‌توان گفت، گردشگری (Tourism) فرآیندی است که در جریان مسافرت اتفاق می‌افتد و شامل کسب اطلاعات، برنامه‌ریزی و تدارک در مبدا سفر، انجام سفر به مقصد و اقامت در آن، خرید کردن، تعامل میزبان و میهمان، بازگشت به مبدا سفر و مرور خاطرات سفر با خود و دیگران می‌شود. در این فرآیند، مجموعه‌ای از کنش‌ها و فعالیت‌ها بین گردشگران، ارائه‌دهندگان خدمات و محصولات گردشگری، سیاست‌گذاران و میزبانان روی می‌دهد.
گردشگری معادل فارسی و کاملا دقیق، واژه‌ی Tourism در زبان‌های انگلیسی، فرانسه و آلمانی است. در واقع توریسم یعنی مکتبی که پایه‌ی فکری آن سیاحت و جهانگردی است و توریست کسی است که به مسافرت و جهانگردی می‌پردازد.
سازمان جهانی گردشگری (WTO) در سال 1995 یک تعریف نهایی برای گردشگری ارائه کرد که عبارت است از: مجموعه فعالیت‌های فرد یا افرادی که به مکانی غیر از مکان عادی زندگی خود مسافرت و حداقل یک شب و حداکثر یک سال در آنجا اقامت می‌کنند و هدف از مسافرت آنان نیز گذراندن اوقات فراغت است. البته اهدافی نظیر اشتغال و کسب درآمد شامل آن نمی‌شود و بر اساس این تعریف از گردشگری، کسانی که شامل این تعریف می‌شوند گردشگر نامیده می‌شوند.
سازمان ملل سه شکل از گردشگری را معرفی کرده است:
- توریسم داخلی (Domestic Tourism): سفر شهروندان یک کشور به نقاط مختلف همان کشور
- توریسم ورودی (Inbound Tourism): سفر شهروندان کشورهای دیگر به یک کشور
- توریسم خروجی (Outbound Tourism): سفر شهروندان یک کشور به کشورهای دیگر
